Εννοείται ότι δεν είναι σατανάδες όλοι οι αιρετοί της Μεσσηνίας, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς έχουν τεράστια ευθύνη για την καλλιέργεια του μύθου για τον «ευλογημένο τόπο», που ενίσχυσε την εσωστρέφεια και τον απομονωτισμό στο όνομα μιας ουτοπικής αυτάρκειας την οποία επιβουλεύονται οι ξένες δυνάμεις. Οι περισσότεροι αιρετοί, για ευνόητους λόγους, άφησαν τον μέσο Μεσσήνιο να πιστεύει ότι είναι πλούσιος, ενώ στην πραγματικότητα το οικονομικό χάσμα που τον χωρίζει από τον μέσο Ευρωπαίο διευρύνεται εξαιτίας της σπατάλης των πόρων σε αντιπαραγωγικές δραστηριότητες που διατηρούν την κατεστημένη τάξη πραγμάτων. Στη μεταβιομηχανική εποχή η Μεσσηνία παραμένει ένας αγροτοκτηνοτροφικός νομός (στον πρωτογενή τομέα δραστηριοποιείται το 30% των απασχολούμενων) με παραγωγικές μονάδες που αδυνατούν πολλές φορές να ακολουθήσουν σύγχρονες μεθόδους λόγω της μεγάλης ηλικίας των ιδιοκτητών τους. Πολλές από αυτές μάλιστα είναι θνησιγενείς και διατηρούνται χάρη σε επιδοτήσεις και «αποζημιώσεις» που διασφαλίζουν αιρετοί, οι οποίοι διαδίδουν ότι η Μεσσηνία είναι πλούσια και άρα δεν χρειάζεται αναδιάρθρωση η παραγωγική βάση της.
Η Μεσσηνία όμως, αν δεν καταρρεύσει πλήρως τα επόμενα χρόνια, θα μπει σε τροχιά ανάπτυξης μόνο αν περιορίσει σε μονοψήφιο ποσοστό την απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, παράγοντας ταυτόχρονα πολλαπλάσιο όγκο προϊόντων χάρη στην εκμηχάνιση της παραγωγής και τη χρήση νέων καλλιεργητικών μεθόδων. Οι ανθρώπινοι πόροι που θα εξοικονομηθούν πρέπει να στραφούν σε εξωστρεφείς παραγωγικές δραστηριότητες, γιατί μεταξύ άλλων η ονείρωξη στελέχωσης των δημόσιων υπηρεσιών όλης της Ελλάδας με Μεσσήνιους κρατά δέσμια την οικονομία του νομού και δεν προσφέρει τίποτα απολύτως στην προσπάθεια δημιουργίας πλούτου. Από εκεί και πέρα οι μαξιμαλιστικοί στόχοι, όπως για παράδειγμα η πρόταση δημιουργίας διαστημικής πύλης στη Μεσσηνία ενώ ο νομός δεν έχει σύγχρονο αεροδρόμιο, απλώς διατηρούν την κατεστημένη τάξη πραγμάτων ενισχύοντας τις φαντασιώσεις για τον πλούτο της Μεσσηνίας.
Θανάσης Λαγός
