Η εταιρεία θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» συνεχίζοντας την περιοδεία της με το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ο Αμερικάνος» σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, θα δώσει παραστάσεις την Τετάρτη 22 Μαΐου στις 7 μ.μ. και στις 9 μ.μ. στην Κεντρική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕΚ.
Στην παράσταση ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, κρυφοκοιτάζει τη δράση και μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη που ερμηνεύεται ζωντανά.
- Είστε μεσσηνιακής καταγωγής λοιπόν.
«Ναι, είμαι από το Δώριο, έχω σπίτι εκεί και τα τελευταία χρόνια επισκέπτομαι πολύ συχνά το χωριό και μάλλον θα μετακομίσω σιγά-σιγά εκεί. Ελπίζω να το καταφέρω σύντομα και σκέφτομαι ότι τελικά …δεν είναι τυχαίο ότι ο κύκλος της περιοδείας της παράστασης, μετά από πολλά μέρη της Ελλάδας που παρουσιάστηκε, κλείνει στην Καλαμάτα. Χαίρομαι εννοείται πάρα πολύ που μου δίνεται η ευκαιρία να παίξω στα πάτρια εδάφη».
- Θέλετε να μείνετε στη Μεσσηνία μόνιμα, συνεπώς δεν πιστεύετε ότι η τέχνη είναι «προνόμιο» του κέντρου.
«Μα φυσικά δεν είναι! Εγώ πιστεύω ότι η ανάπτυξη θα έρθει από την περιφέρεια και ότι το κέντρο χρειάζεται οπωσδήποτε… αγρανάπαυση. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται σωστό για τους πολλούς, αλλά έτσι κι αλλιώς κάνω πράγματα που πρώτα απ’ όλα αρέσουν σε μένα. Και πώς να μην σ’ αρέσει και να μην σου δίνει και καλλιτεχνική έμπνευση αυτή η μοναδική φύση της Μεσσηνίας; Επίσης στην επαρχία οι ανθρώπινοι δεσμοί είναι πολύ πιο ισχυροί απ’ ό,τι στο κέντρο που για πολλά χρόνια μάθαμε να κυνηγάμε το χρήμα. Φτάσαμε στο σημείο να νιώθουμε ότι το νόημα της ζωής μας είναι το χρήμα. Δεν είναι αυτός ο σκοπός ύπαρξης του ανθρώπου».
- Ποιος είναι λοιπόν ο σκοπός;
«Η αγάπη και μόνο, γιατί μόνο αυτή μπορεί να μας παρηγορήσει. Αυτό βέβαια είναι μια μεγάλη κουβέντα που μπορεί να ακούγεται και ρομαντική στις μέρες μας, αλλά και λίγος ρομαντισμός δεν βλάπτει! Αρκετή κυνικότητα μας περιβάλλει και παραφράζοντας ένα ποίημα του Καβάφη, λέω πως πρέπει να καταφέρουμε να μην νιώθουμε απλά ένας αριθμός. Ολη αυτή η ομογενοποίηση που θέλουν κάποιοι να μας επιβάλουν με στόχο να παράγουμε και να καταναλώνουμε μόνο, πρέπει να τελειώνει. Να καταλάβουμε επιτέλους ότι είμαστε κι άλλα πράγματα εκτός από σώμα».
- Η θεατρική σας ομάδα έχει τίτλο "Ηθικόν ακμαιότατον". Ηταν τυχαία η επιλογή τίτλου;
«Οχι δεν ήταν τυχαία. Η ομάδα δημιουργήθηκε από το έργο του Αλμπέρτ Καμύ τον "Καλλιγούλα" το 1999 μαζί με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη. Λόγω δυσκολιών το έργο δεν ανέβηκε, αλλά υποσυνείδητα μάλλον, επελέγη το όνομα της ομάδας. Αργότερα, στην αρκετά μοναχική καλλιτεχνική πορεία που ακολούθησα με βοήθησε».
- Η τέχνη χρειάζεται ακμαίο ηθικό ειδικά τώρα;
«Σε όλα τα επίπεδα, αλλά ειδικά στην τέχνη ναι, είναι απαραίτητο ειδικά σήμερα που αντιμετωπίζεται η τέχνη ως πολυτέλεια στην σκληρή καθημερινότητα που ζούμε. Πρέπει λοιπόν μέσα σου να νιώθεις ότι στηρίζεις αρχικά τον εαυτό σου και βρίσκεις δύναμη να μπορέσεις να προχωρήσεις. Μπορεί από πολλούς να θεωρείται μάταιο να ασχολείσαι με την τέχνη και να σε βλέπουν σαν τον Σίσυφο που κουβαλάει την πέτρα στην κορυφή κι αυτή ξανακυλάει κάτω. Ομως από την άλλη το παράδειγμά σου μπορεί να βοηθήσει άλλους ανθρώπους να νιώσουν αισιοδοξία σ’ αυτόν τον κόσμο που η ζωή είναι τόσο λίγη και που περνούν τα χρόνια χωρίς να το καταλάβεις. Εγώ πάντως κάνοντας αυτή τη δουλειά θα ήθελα να δώσω με τις μικρές μου δυνάμεις, να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι αξίζει να γευτούμε τα καλύτερα της ζωής πέρα από τα υλικά».
- Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου είναι προς αυτή την κατεύθυνση;
«Ναι, γιατί κι εγώ πριν από μερικά χρόνια ήμουν αρκετά ενταγμένος στο "σύστημα της τέχνης" αλλά αργότερα κατάλαβα ότι μου δίνει μεγαλύτερη ευχαρίστηση να ασχοληθώ με έργα που θα μπορούσαν να μου δώσουν να καταλάβω πολύ περισσότερα πράγματα. Νομίζω ότι ο Παπαδιαμάντης ήταν μια πολύ καλή αφορμή να ασχοληθώ ουσιαστικά με τον ελληνικό λόγο, να καταλάβω τη δύναμη που έχει η γλώσσα μας και η οποία είναι ιδιαίτερα θεατρική στο κείμενο του Παπαδιαμάντη. Οταν πήρε τη συγκεκριμένη θεατρική μορφή βρήκα την διαδικασία ιδιαίτερα διασκεδαστική γιατί μπήκα και στη διαδικασία να αφηγηθώ όλα τα πρόσωπα του διηγήματος κι ήταν πολύ ενδιαφέρον υποκριτικά. Οταν μπήκε και η μουσική όλο αυτό έγινε ένα πολύ δελεαστικό ταξίδι που το απολαμβάνω και βλέπω ότι συνεπαίρνει και τους θεατές».
- Είναι και επίκαιρο λόγω μετανάστευσης;
«Ναι, αλλά αυτή η επικαιρότητα έτυχε περισσότερο και δεν ήταν ο αρχικός στόχος. Βέβαια ένα έργο που μιλάει για τον μετανάστη έχει μια δυναμική στις μέρες μας, αλλά ξέρετε δεν μιλάει για τον μετανάστη που λείπει από την πατρίδα του, αλλά και για εκείνον που είναι ξένος στην πατρίδα του όχι γιατί ευθύνονται οι ξένοι που ζουν γύρω του. Μιλάει για εκείνον που είναι ξένος απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό. Ξέρετε, έχουμε ως φυλή μια ιδιότυπη μοναξιά και δεν μπορεί να συνυπάρξει ο ένας άνθρωπος με τον άλλον. Μπορεί και να είναι και γονιδιακό, αφού παρατηρείται αιώνες τώρα ο Ελληνας έξω από τον τόπο του να είναι νομοταγής, να διαπρέπει στις επιστήμες, στο εμπόριο ή σε ό,τι κάνει και στην πατρίδα του να συμβαίνει το αντίθετο. Και όσο περνάνε τα χρόνια όλο και πιο πολύ χάνουμε την αλληλεγγύη μας και μας κατατρέχει ένα μετεμφυλιακό σύνδρομο που δεν το έχουμε λύσει ακόμα δυστυχώς. Ετσι μας είναι σχεδόν αδύνατον να μπορούμε να δεχτούμε και τη διαφορετικότητα του άλλου, ή έστω και μερικά στοιχεία από τη διαφορετική του άποψη».
ΤΟ ΕΡΓΟ
Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς: θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ιδια κι απαράλλαχτη με αμέτρητα προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής -αλλά και κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία -το όνομα που έπαιρνε ανάλογα με την περίσταση ο τελικός προορισμός, η ονειρεμένη «γη της Επαγγελίας». Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη δεν είναι παρά ο Ελληνας μετανάστης, απανταχού της γης. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη θεατρική διασκευή του ομώνυμου κλασικού διηγήματος του Σκιαθίτη συγγραφέα για έναν ηθοποιό και έναν μουσικό, που υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η «αθεράπευτη» καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά «ξένο». Ο ήρωας είναι «ξένος μέσα στον κόσμο του». Φυσικά, δεν είναι ούτε ξένος ούτε Αμερικάνος.
Ο «Αμερικάνος» είναι ένας Ελληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του και δεν τον αναγνωρίζει κανένας. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας: η ελπίδα ότι η αγαπημένη του ίσως είναι ακόμα εκεί και τον περιμένει. Ακριβώς όπως ο Οδυσσέας, που γύρισε για να ξαναβρεί τη χαμένη του Ιθάκη στα μάτια της πιστής του Πηνελόπης.
Τιμή εισιτηρίου: 12 ευρώ κανονικό, 8 ευρώ μειωμένο, άτομα ηλικίας άνω των 65, φοιτητές, ΑΜΕΑ, για άνεργους με κάρτα ΟΑΕΔ, για ηθοποιούς με ενημερωμένη κάρτα ΣΕΗ και θεατρολόγους με ενημερωμένη κάρτα θεατρολόγων, πολύτεκνους, κατόχους κάρτας πολιτισμού, ΥΠ.ΠΟ.Τ. Επίσης, το εισιτήριο θα κοστίζει 8 ευρώ για γκρουπ πάνω από 10 άτομα, ενώ γκρουπ πάνω από 20 άτομα μπορούν να εξασφαλίσουν εισιτήριο για την παράσταση με 5 ευρώ.