Με αφορμή τις αναμενόμενες ζημιές από την ανομβρία αναφερθήκαμε την περασμένη εβδομάδα στην απουσία σχεδιασμού για την άρδευση των ελαιόδεντρων της Μεσσηνίας. Με τον καιρό κανείς δεν μπορεί να τα βάλει και είναι πλέον φανερό ότι έχουμε μπει σε μια άλλη κλιματική εποχή, όπου χρειάζονται και οι αντίστοιχες προσαρμογές ανθρώπων και καλλιεργειών. Δεν ισχυριστήκαμε ότι η άρδευση των ελαιόδεντρων είναι κάτι εύκολο. Χρειάζονται εξειδικευμένες μελέτες και βέβαια οι ανάλογοι πόροι.
Το ζήτημα όμως είναι ότι τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης από τα αρμόδια υπουργεία, τις νομαρχίες παλιότερα και τώρα τις περιφέρειες, δεν κατευθύνθηκαν σε αρδευτικά ή άλλα έργα που αντιμετωπίζουν τις νέες κλιματολογικές συνθήκες αλλά διατέθηκαν σε άλλες δράσεις. Είναι δυνατόν να φτιάχνονται βρυσούλες σε πλατείες και μάντρες ή να ρίχνεται άσφαλτος και αυτό να χαρακτηρίζεται «τόνωση του αγροτικού χώρου»; Και όμως αυτό γινόταν και εξακολουθεί να γίνεται. Οι λάθος προτεραιότητες ήταν κατά βάση αυτές που «έφαγαν» τους πόρους και οδήγησαν στην εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής. Οι πολιτικοί επέλεξαν το εύκολο και οι πολίτες χειροκρότησαν το ευκαιριακό. Οποιος μιλούσε για λιμνοδεξαμενές και αρδεύσεις αν δεν τον έπαιρναν για βλαμμένο του έλεγαν ότι αυτά δεν γίνονται και το καλύτερο είναι να φτιάξει την πλατεία για να γίνει το πανηγύρι. Οι πολίτες τόσα ήξεραν, μέχρι εκεί έβλεπαν, ενώ οι πολιτικοί απλώς ήθελαν να τα έχουν καλά με τους πολίτες.
Οι Ολλανδοί και οι Ισραηλινοί, κόντρα στις καιρικές συνθήκες, έχουν καταφέρει να αναπτύξουν αγροτική παραγωγή, την οποία εμείς δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε ούτε στο ελάχιστο. Κινήθηκαν έξω από το συνηθισμένο, χρησιμοποίησαν το δημόσιο χρήμα και έδωσαν ευκαιρίες στον ιδιωτικό τομέα να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Δεν αντιμετώπισαν την αγροτική παραγωγή ως καταφύγιο φτωχών, αγράμματων ανθρώπων αλλά ως επένδυση και επιχειρηματική δράση. Και το πρόβλημα του μικρού κλήρου αντιμετώπισαν και με τον καιρό τα έβαλαν. Χρησιμοποίησαν την επιστημονική γνώση και το τραπεζικό σύστημα, δεν έκλειναν δρόμους ζητώντας τη συνέχιση παραγωγής προϊόντων που δεν περνούσαν στην αγορά. Εκαναν πράγματα διαφορετικά από αυτά που εμείς κάνουμε και γι’ αυτό πέτυχαν. Εμείς δεν έχουμε παρά να μάθουμε από το παράδειγμά τους, να κάνουμε τις προσαρμογές και να εφαρμόσουμε κάτι αντίστοιχο.
Η αγροτική παραγωγή δεν είναι πλέον κάτι εύκολο. Ο «ευλογημένος τόπος» είναι κάτι σχετικό γιατί στο παγκόσμιο χωριό υπάρχουν και άλλοι τόποι που μπορεί να έχουν άλλες ευλογίες από άλλους θεούς και κυρίως άλλες τεχνικές που αποδεικνύονται πολύ πιο αποτελεσματικές. Η επιστημονική γνώση έχει αλλάξει τα δεδομένα σε όλα τα επίπεδα. Οσο συνεχίζουμε να δίνουμε σημασία σε θεωρίες για κλειστά σύνορα και για παραγωγές με «αίμα και ιδρώτα», απλώς θα βυθιζόμαστε βαθύτερα στην οικονομική ύφεση. Η αγροτική παραγωγή χρειάζεται άλλη αντιμετώπιση. Αυτό που έγινε φέτος με μια σειρά από καλλιέργειες χρειάζεται να λειτουργήσει ως καμπανάκι αφύπνισης προς όλες τις πλευρές, αλλά δυστυχώς βλέπουμε να επαναλαμβάνονται τα λάθη του παρελθόντος.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου θα συνεδριάσει, το ίδιο θα κάνουν και κάποια δημοτικά συμβούλια και θα στείλουν όλοι γράμμα και γραφή και θα ζητούν αποζημίωση της παραγωγής από τον ΕΛΓΑ, το κράτος, την Ευρωπαϊκή Ενωση και όποιον άλλο σκεφτούν. «Ολα τα κιλά, όλα τα λεφτά…» ξανά λοιπόν σε νέα έκδοση! Αποζημιώσεις προφανώς και χρειάζονται αλλά το Περιφερειακό Συμβούλιο, για παράδειγμα, δεν μπορεί να εξαντλείται σε αυτό, δεν είναι συνδικαλιστικός φορέας των αγροτών, ο ρόλος του είναι ο σχεδιασμός των έργων που θα αποτρέπουν την καταστροφή της παραγωγής. Με αφορμή δηλαδή το πρόβλημα, να δουν πώς θα προωθήσουν μικρά ή μεγάλα έργα έτσι ώστε αν συμβεί το ίδιο τα επόμενα χρόνια να μπορεί να υπάρξει μια ανακούφιση ή μια διέξοδος για κάποιες μικρές έστω εκτάσεις. Με το αίτημα για αποζημιώσεις αποσιωπούνται οι ευθύνες και ρίχνεται επικοινωνιακή στάχτη στα μάτια των ελαιοπαραγωγών. Οταν η παρούσα περιφερειακή αρχή δεν έχει όχι υλοποιήσει αλλά ούτε καν σχεδιάσει ένα αρδευτικό έργο για την ελαιοπαραγωγή, ας μην χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τη χαμένη σοδειά. Από… τζάμπα ενδιαφέρον όπως και από τη χορήγηση αποζημιώσεων από άλλες τσέπες και χορτάσαμε και μάθαμε πού οδηγεί αυτό.
panagopg@gmail.com
