Σύμφωνα πάντως με την ίδια κοσμική θρησκεία, η μετεκλογική συνεργασία μεμονωμένων προσώπων με τους αντιπάλους είναι μέγιστο αμάρτημα και χαρακτηρίζεται αποστασία, αν και η συνεργασία αντιπάλων με τις ημέτερες δυνάμεις θεωρείται... επιβεβλημένη, ειδικά όταν οδηγεί στον παράδεισο της εξουσίας. Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το ποιος εκφράζει τα παραπάνω επιχειρήματα με στόχο να κατακτήσει την εξουσία, στην Ελλάδα έχουμε μόνο προεδροκεντρικά κόμματα και προεδρικές αυτοδιοικητικές παρατάξεις. Τα συλλογικά εσωκομματικά και ενδοπαραταξιακά όργανα λειτουργούν διακοσμητικά και ουσιαστικά ενεργοποιούνται μόνο κατά την προεκλογική περίοδο διαδοχής του εκάστοτε επικεφαλής. Αν στο κάδρο προστεθεί και η απομαζικοποίηση των κομμάτων, αρχίζει να σχηματίζεται ξεκάθαρα μπροστά μας η μεγάλη εικόνα: αυτή των προσωπικών επιτελείων, τα οποία μετά τις εκλογικές νίκες αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση της χώρας, της περιφέρειας ή του δήμου.
Το μοντέλο αυτό, που εγκαινιάστηκε κεντρικά από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου (με τη γνωστή παρέα των ειρωνικά αποκαλούμενων "κηπουρών"), συνεχίστηκε τόσο από τον Αντώνη Σαμαρά (που εμπιστευόταν κυρίως τους Μεσσήνιους) όσο και από τους Αλέξη Τσίπρα και Κυριάκο Μητσοτάκη, που εμπιστεύονται περισσότερο τους στενούς συνεργάτες τους από τους υπουργούς της κυβέρνησής τους. Από εκεί και πέρα όταν ο "πρωινός καφές" στο Μαξίμου αντικαθιστά το κυβερνητικό συμβούλιο, είναι τουλάχιστον αφελής (εάν δεν είναι υποκριτική) η κριτική που ασκείται σε περιφερειάρχες και δημάρχους που διοικούν εξίσου συγκεντρωτικά με όλους τους προκατόχους τους. Έτσι κι αλλιώς, όποιος ενδιαφερόταν ειλικρινά για τη δημοκρατία και όχι για τη νομή της εξουσίας θα ξεκινούσε τις μεταρρυθμίσεις εσωκομματικά και ενδοπαραταξιακά, εφαρμόζοντας πρώτα στο κόμμα του και στην παράταξή του όσα προτείνει για τον εκλογικό νόμο και τη διακυβέρνηση.
Οι εκλεγμένοι διά βοής και γι’ αυτό αδιαμφισβήτητοι επικεφαλής, που ασκούν κριτική στον... συγκεντρωτισμό, σε κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να προκαλούν μόνο γέλιο. Στην Ελλάδα, γίνονται δήμαρχοι, περιφερειάρχες και πρωθυπουργοί που αποφασίζουν ακόμα και για το χρώμα της τουαλέτας που θα έχουν τα δημόσια κτήρια.
Θανάσης Λαγός
