Μάλιστα την περασμένη Τετάρτη 29 Νοεμβρίου, στο πρωτοσέλιδο της «Ε» υπήρχαν 3 ρεπορτάζ με αδιάψευστα ανησυχητικά στοιχεία για την Περιφέρεια Πελοποννήσου: α) Πρώτη η Πελοπόννησος σε σχολικό εκφοβισμό, σύμφωνα με έρευνα του «Χαμόγελου του Παιδιού». β) 15,5% η μείωση των αφίξεων επιβατών διεθνών πτήσεων στο Αεροδρόμιο της Καλαμάτας, ενώ πανελλαδικά σημειώθηκε αύξηση 11,5%. γ) Στο 22% το χάσμα απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.
Σε μια ορθολογική περιοχή, αυτό το πρωτοσέλιδο εκτός από προβληματισμό θα προκαλούσε και διάλογο για την οικονομική και κοινωνική κρίση. Στην… ευλογημένη Περιφέρεια όμως, ο κοινωνικός μιθριδατισμός έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς οι πολίτες έχουν συμβιβαστεί με καταστάσεις που υπό φυσιολογικές συνθήκες απλώς δεν είναι ανεκτές.
Ειλικρινά δεν ξέρω αν οι πολίτες της Περιφέρειας Πελοποννήσου συμβιβάζονται με τα δεινά επειδή φοβούνται τα χειρότερα… ή αν τελικώς η αδιαφορία για τα κοινά είναι αναπόσπαστο τμήμα του φαύλου κύκλου της παρακμής. Βεβαιώνομαι όμως κάθε μέρα που περνά πως οι Πελοποννήσιοι, επειδή δεν εμπιστεύονται τους θεσμούς και το κράτος, συσπειρώνονται γύρω από άτυπα πελατειακά δίκτυα με στόχο να προστατευτούν από τον… διπλανό τους. Εννοείται ότι το ίδιο κάνει και ο διπλανός τους, επειδή κι αυτός δεν εμπιστεύεται τους θεσμούς και το κράτος. Το γενικευμένο έλλειμμα εμπιστοσύνης και η καχυποψία καθιστούν απαγορευτική κάθε σκέψη κοινωνικής και οικονομικής συνεργασίας, αφού οι εν δυνάμει εταίροι υπονομεύουν ο ένας τον άλλον για να μην τους υπονομεύσει πρώτος ο… άλλος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καχυποψίας και ανειλικρινών σχέσεων, ανθούν μονάχα οι παραδοσιακές πελατειακές σχέσεις μηδενικού αθροίσματος, που εδράζονται στο πρωτόγονο δόγμα «ο θάνατός σου η ζωή μου». Γι’ αυτό οι περισσότεροι θα ψάξουν μέσο (πολιτικό, συγγενή ή συγχωριανό) για να παρακάμψουν την ουρά στο χειρουργείο, αλλά ελάχιστοι θα ζητήσουν ένα αδιάβλητο σύστημα παροχών υγείας. Γι’ αυτό επίσης οι περισσότεροι ανταγωνίζονται για ένα μεγαλύτερο κομμάτι από την κρατική πίτα, αλλά ελάχιστοι ενδιαφέρονται για τη μεγέθυνση της πίτας.
Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι με αυτή την τακτική τελικά κάθε φορά δικαιώνονται οι καχύποπτοι και κατρακυλούν στα σκαλοπάτια της κοινωνικής και οικονομικής κλίμακας οι αφελείς, που θα εμπιστευτούν τους θεσμούς και το κράτος. Όμως, δεν κατρακυλούν μόνο οι αφελείς στα σκαλοπάτια της οικονομικής και κοινωνικής κλίμακας. Γιατί κάθε φορά που ένας… καχύποπτος εκτοπίζει από την παραγωγική διαδικασία έναν άξιο, η οικονομία κατρακυλά σε ακόμα χαμηλότερα σκαλοπάτια, με συνέπεια να αυξάνεται η καχυποψία και το έλλειμμα εμπιστοσύνης στον συμπολίτη και στους θεσμούς.
Έτσι κι αλλιώς, κανένας δεν εμπιστεύεται πολιτικούς που διατηρούν άθικτο το σύστημα της αναξιοκρατίας, προς όφελος της εκλογικής τους πελατείας. Αλλά και οι πολιτικοί δεν εμπιστεύονται τους ψηφοφόρους τους, γιατί γνωρίζουν πως θα τους προδώσουν αν κάποιος νέος πολιτικός πάτρωνας υποσχεθεί καλύτερη προστασία από τους… θεσμούς και τους συμπολίτες.
Και όταν όλοι κοιτάζουν πίσω τους για ν’ αποφύγουν την πισώπλατη μαχαιριά, αυτονόητα κανένας δεν κοιτάζει ούτε μπροστά ούτε τα στοιχεία που καταγράφουν την παρακμή στο βασίλειο της καχυποψίας.
Θανάσης Λαγός
