Η νέα Κυβέρνηση του αδιαφιλονίκητου ηγέτη και Προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, ρίχνει τη σκιά της στο φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Και δεν φαίνεται να ευοδώνεται το αισιόδοξο σενάριο, ότι, Ελλάδα και Τουρκία, θα εξομαλύνουν τις σχέσεις τους, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή, όπου θα αναπτυχθούν εποικοδομητικές σχέσεις καλής γειτονίας, με πλήρη σεβασμό στα υφιστάμενα σύνορα και στα κυριαρχικά δικαιώματα των δύο κρατών, που είναι άλλωστε και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ.
Οι πρώτες δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας Τ. Ερντογάν, μετά την ορκωμοσία του , αλλά και κορυφαίων υπουργών της Κυβέρνησής του, όπως των υπουργών εξωτερικών Χακάν Φιντάν διπλωμάτης και πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΜΙΤ) και άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, πρώην Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, ενισχύουν την άποψη, ότι η Κυβέρνηση της Τουρκίας, άλλαξε πρόσωπο, αλλά όχι και πολιτική.
Υπάρχουν αναφορές στις δηλώσεις των τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων, για ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ, για δικαιώματα των αδελφών μας σε γειτονικές χώρες, για αποστρατιωτικοποίηση και άλλα παρεμφερή, που δείχνουν, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον, την εξακολουθητική συνέχεια της αναθεωρητικής τουρκικής πολιτικής.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον Τουρκικό Τύπο, οι υπουργοί άμυνας Χ. Ακαρ και Εξωτερικών Μεβλούντ Τσαβούσογλου, αντικαταστάθηκαν, διότι ήταν μετριοπαθείς έναντι της Ελλάδας.
Μία η διαφορά
Για το περιεχόμενο του ελληνοτουρκικού διαλόγου, υπάρχει εκπεφρασμένη και μη διαπραγματεύσιμη άποψη της Ελλάδας.
Η ελληνική εκδοχή, εκφράζεται, έστω κατά πλειοψηφία, από όλους, μετά το 2004 τους εν ζωή πρώην πρωθυπουργούς: «Η Ελλάδα αναγνωρίζει μόνο μία διαφορά, για την οποία θα μπορούσε να πάει στη Χάγη. Και αυτή είναι , η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Η Ελλάδα δεν συζητά ζητήματα στρατικοποίησης των νησιών ή εδαφικής κυριαρχίας», όπως δήλωσε στην ΕΡΤ και ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η Τουρκία, θεώρει ότι: Η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, η συνεκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου του Αιγαίου και εθνομειονοτικά – θρησκευτικά ζητήματα, πρέπει να περιέχονται απαραιτήτως, στο πλαίσιο ενός διμερούς ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Όμως, για ελληνοτουρκικό διάλογο εφόλης της ύλης με αμοιβαίες υποχωρήσεις, ασκούνται διεθνείς πιέσεις, σε Αθήνα και Άγκυρα, κυρίως από ΗΠΑ , Γερμανία και ΝΑΤΟ. Να βάλουμε στην εξίσωση, το εν εξελίξει «ανατολίτικο παζάρι», με την Τουρκία να ζητά από τις ΗΠΑ, την αγορά νέων και τον εκσυγχρονισμό παλιών μαχητικών F-16, ώστε να άρει το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, με τους αμερικανούς να ζητούν επιπλέον τα παλιά F-16 BLOCK-30 της Τουρκίας, να δοθούν στην Ουκρανία, όπως ζητά ο Β. Ζελένσκι προς απογοήτευση του Β. Πούτιν. Ασφαλώς, όλα αυτά, θα αφήσουν το αποτύπωμά τους και στα ελληνοτουρκικά, αφού στο πλαίσιο του αμερικανο-τουρκικού διαλόγου, η αμερικανική διπλωματία, συζητά για μία διευρυμένη ατζέντα των συνομιλιών Αθηνών και Άγκυρας, που θα περιλαμβάνει πολλές τουρκικές απαιτήσεις (π.χ. μερική αποστρατιωτικοποίηση των νησιών), ενώ δεν συμμερίζεται την ελληνική άποψη, περί μίας διαφοράς ...
Άρα, η προσδοκία για «ήρεμα νερά στο Αιγαίο», περιορίζεται μόνο στις καιρικές προβλέψεις της μετεωρολογίας και μάλλον δεν αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης
Για το θέμα της παραπομπής των ελληνοτουρκικών διαφορών στη Χάγη, θα πρέπει να διευκρινίσουμε τα εξής:
1. Για την παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης απαιτείται η κατάρτιση ενός συνυποσχετικού , λαμβανόμενης υπόψη όμως, μιας ιδιαιτερότητας. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου, ενώ η Ελλάδα την αναγνωρίζει μερικώς, αφού εξαιρεί θέματα που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας.
2. Η Τουρκία, προκειμένου να υπογράψει το συνυποσχετικό, απαιτεί να παραπεμφθούν στη Χάγη όχι μόνο η νομική διαφορά για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ, αλλά και η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και οι θαλάσσιες περιοχές που η Τουρκία μετά τα Ίμια έχει ονομάσει ως “γκρίζες ζώνες”. Όμως, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών είναι το πρώτο βήμα, που οδηγεί κατά μαθηματική βεβαιότητα, στην συζήτηση περί της εθνικής κυριαρχίας. Ουσιαστικά , η Άγκυρα απαιτεί να θέσουμε στην κρίση των Δικαστών, το ερώτημα, αν θα παραμείνουν στην ελληνική επικράτεια Νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου, ή θα παραδοθούν στην Τουρκία, η οποία ισχυρίζεται ότι είναι δικά της!
3. Ισχυρό «χαρτί» της Τουρκίας, είναι η Συμφωνία της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στο Ελσίνκι (10 Δεκεμβρίου 1999), όπου η τότε ελληνική κυβέρνηση (Κ. Σημίτη) ζητούσε από τους ευρωπαίους εταίρους μας, να ενθαρρύνουν την Τουρκία να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, «για εκκρεμείς συνοριακές διαφορές», που προέκυψαν μετά την τουρκική εκδοχή για τις "γκρίζες ζώνες" στο Αιγαίο. Να αποφανθεί ένα Διεθνές Δικαστήριο για θέματα ελληνικής εδαφικής κυριαρχίας. Και φυσικά, η συμφωνία της Μαδρίτης (Ιούλιο 1997) όπου η Ελλάδα δέχτηκε ότι η Τουρκία «έχει νομικά και ζωτικά για την ασφάλεια της συμφέροντα στο Αιγαίο» και για αυτό ακριβώς τώρα η Τουρκία ζητά επιμόνως την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών.
Να διευκρινίσουμε ακόμη, ότι η Ελλάδα, αναγνωρίζει παγίως από το 1974 ως μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ, γιατί μόνο αυτή δεν καλύπτεται από τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ή από τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, που προσδιορίζουν το νομικό και συνοριακό καθεστώς στο Αιγαίο.