"Οι τέχνες φωλιάζουν πάντα στις καρδιές των ανθρώπων" πιστεύει η Νένα Βενετσάνου, η οποία χθες. στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας ερμήνευσε ανέκδοτα τραγούδια της Σοφίας Φίλντιση σε δική της σύνθεση, γραμμένα για την ταινία της Κλεώνης Φλέσσα "Πυγολαμπίδες". Επίσης τραγούδησει τα τραγούδια που έγραψε η Σοφία Φίλντιση για την ταινία "Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα, η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος" σε μουσική Ηρακλή Πασχαλίδη.

 Η Νένα Βενετσάνου μας μίλησε για τις συνθέσεις της πάνω στο λόγο της Μεσσήνιας ποιήτριας, για την τέχνη στην εποχή της κρίσης, αλλά και για τις εμφανίσεις της που είναι προγραμματισμένες για το επόμενο διάστημα.


- Στην εκδήλωση θα ερμηνεύσετε ανέκδοτα τραγούδια της Σοφίας Φίλντιση σε δική σας σύνθεση. Μιλήστε μας για το ύφος των τραγουδιών αυτών. 

"Είναι τέσσερα ποιήματα που μου έδωσε η Κλεώνη Φλέσσα γραμμένα από την Σοφία για ένα της σενάριο, με τίτλο "Το φιλί της Ελλης". Είναι η ιστορία 2 παιδιών που ερωτεύονται και δραπετεύουν από την κοινωνική δέσμευση. Δεν ξέρω περισσότερα για το σενάριο αλλά φαντάζομαι θα είχαν κάποια σχέση με την πλοκή. Προσωπικά δεν γνώρισα την Σοφία αλλά μέσα από την άλλη ταινία της Κλεώνης Φλέσσα για την Ελένη Αλταμούρα έχω διαμορφώσει μια εικόνα για τον τρόπο που έβλεπε τα πράγματα και έγραφε γι’ αυτά. Είχε μια ματιά, εννοείται καθαρά γυναικεία και πολύ προσωπική και αυτό το στοιχείο χαρακτηρίζει πολλές καλλιτέχνιδες της γενιάς της. Ηταν ιδιόμορφη η ματιά της σαν να έριχνε ένα διαγώνιο βλέμμα στα πράγματα και με αυτό τον τρόπο τα φώτιζε με ένα παράξενο φως, που την έκανε ξεχωριστή".

- Οι στίχοι ήταν εκείνοι που σας οδήγησαν προφανώς. Σε τι μουσικά μονοπάτια;

"Πάντα στο τραγούδι με οδηγεί ο στίχος, αλλά αυτό δεν είναι κανόνας για άλλους. Την ακολούθησα ως ποιήτρια απλά, χωρίς άμυνες. Ακολούθησα αυτό που πιστεύω πως αποπνέει μια ποιήτρια που ζει κοντά στη φύση και σε μια επαρχιακή πόλη και που έχει πιο παραδοσιακά ακούσματα, που οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων στερούνται. Εχω κρατήσει το ελληνικό χρώμα στη μουσική μου. Αυτό που θα παρουσιάσω είναι μια πρώτη γραφή και μετά θα δω, πιστεύω ότι με μια φορά τα πράγματα δεν ολοκληρώνονται".

- Ανήκετε στην κατηγορία των Ελλήνων τραγουδιστών με διεθνή καριέρα. Εχουν αλλάξει οι συνθήκες για τους καλλιτέχνες τόσο στην Ελλάδα όσο και εκτός αυτής;

"Αλλαξαν έξω όσο και εδώ, τόσο που δεν τολμούν οι περισσότεροι να το παραδεχθούν για να το συζητήσουν ανοιχτά με τον κόσμο, τους συμπολίτες τους. Είναι άγνοια κινδύνου; Σοκ; Δεν μπορώ να ξέρω ακόμα. Και για πόσο θα είμαστε σε τέτοια αφασία; Αυτή τη στιγμή δεν έχει ο κόσμος καταλάβει τι επιπτώσεις έχει αυτό για το μέλλον μας το ευρωπαϊκό αλλά κυρίως για το ελληνικό μας μέλλον φυσικά. Και θέλω να τονίσω ακόμα μια φορά την σημασία της δικιάς μας εκδήλωσης που εν μέσω εξετάσεων και πραγματικής αγωνίας τόσων οικογενειών προτείνει να τιμήσει δημιουργικά μια καλλιτέχνιδα, προσφέροντας κάτι γεμάτο νόημα που σίγουρα θα πιάσει τόπο και που θα ζωντανέψει κάποιον που έφυγε μεν αλλά που αξίζει να θυμόμαστε και να τιμούμε, ειδικά επειδή προσέφερε τόσα πολλά στην παιδική ψυχή με την λογοτεχνία της".

 - Ποια είναι η θέση -και η τύχη- της τέχνης στην εποχή της κρίσης;

"Η θέση της είναι πάντα δίπλα στους ανθρώπους. Υπάρχουν φυσικά  θεωρίες πολλές γύρω από αυτό το θέμα. Θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν αιτίες και αιτιατά, να μας διδάξουν να αναγνωρίζουμε το αυθεντικό από το ψεύτικο και άλλα πολλά. Εγώ αποδέχομαι μόνο μία: Η θέση της πρέπει να είναι κοντά στον άνθρωπο και ως προς το περιεχόμενο και ως προς το αίτημα και την αναζήτησή της. Οι τέχνες φωλιάζουν πάντα εκεί που τις προσέχουν και τις  αγαπάνε, πουθενά αλλού και μόνο στις καρδιές των ανθρώπων υπάρχουν αυτά. Η φύση και οι εξωγήινοι δεν έχουν σχέση με αυτά. Και για να απαντήσω ακόμα πιο ουσιαστικά στο ερώτημά σας, πρέπει ο κόσμος να κατανοήσει πως την τέχνη την κατασκευάζουν οι καλλιτέχνες και όχι ο καθένας, είναι δηλαδή μια κλειστή διαδικασία. Αν προσπαθήσει κάποιος, όπως το έχουν προσπαθήσει άπειρες φορές, να καταστρέψει την τέχνη των καλλιτεχνών και να βάλει στη θέση της κάτι άλλο, αυτό το κάτι άλλο δεν θα είναι τέχνη, θα είναι απλά κάτι άλλο".

- Στις δουλειές σας συνδυάσατε το έντεχνο ρεπερτόριο με την κλασική και με την παραδοσιακή τεχνική. Εσείς ωστόσο σε ποιο μουσικό είδος νιώθετε πιο άνετα;

"Δεν είναι η στιγμή να αναλύσω το πώς και το γιατί επέλεξα κάτι τέτοιο. Αλλο αν η εποχή δεν με βοηθάει να δείξω όλα όσα θα έπρεπε να δείξω. Αλλά δεν ευθύνομαι και για όσα συμβαίνουν στον χώρο του τραγουδιού μας σήμερα. Γενικά νιώθω άνετα όταν τραγουδάω καλά και περνάω κάτι στο κοινό".

- Εχετε εργαστεί αρκετά για την προώθηση της ελληνικής μουσικής στην Ευρώπη. Τα αποτελέσματα υπήρξαν ικανοποιητικά;

"Σίγουρα δεν άφησαν αδιάφορους όσους ήρθαν σε επαφή με το έντεχνο ελληνικό τραγούδι που είναι και το αντικείμενό μου -κάτι σαν εξειδίκευση ας πούμε. Βέβαια όσα συμβαίνουν τώρα στην Ελλάδα έχουν κλείσει τον διάδρομο απογείωσης της ελληνικής μουσικής στο εξωτερικό. Και παρατηρώ ένα κλείσιμο γενικώς στον πολιτισμό σε όλα τα κράτη της Ευρώπης. Ξαφνικά κάποιοι έγιναν πλούσιοι και κάποιοι φτωχοί… και οι πλούσιοι δεν καταδέχονται πια τους φτωχούς, εμάς δηλαδή, μας ξεπέρασαν οι απόγονοι του Αλάριχου…(χα-χα-χα!)".

- Υπάρχουν προγραμματισμένα καλλιτεχνικά σχέδια για τη συνέχεια;

"Τώρα στις 23 Μαΐου έχω την 1η ημερίδα στη Στοά του Βιβλίου για τον ποιητή Γιώργο Σαραντάρη, έναν σπουδαίο και μέγα ποιητή που κατάγεται από το Λεωνίδιο. Σε λίγες μέρες θα βγει και ένα cd με μουσική μου όπου διαβάζει ο Κώστας Καστανάς το έργο "Γράμματα σε μία γυναίκα" σε ποίηση Γ. Σαραντάρη μέσα στο πλαίσιο της ημερίδας και του αφιερώματος του περιοδικού "Μανδραγόρας". Φυσικά έχω ένα πρόγραμμα για το καλοκαίρι. Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και στην Ελλάδα προς το παρόν Κρήτη, Καβάλα, Μυτιλήνη, και αν πάνε τα πράγματα καλά θα έρθω και στα "Παλαιολόγεια", να παρουσιάσω το "1.000+1 πόλεις", μια συναυλία με θέμα την γέννηση των πόλεων. Θα ήταν ευχής έργον να το παρουσιάσω και στη Μεσσήνη έτσι όπως το είχα παρουσιάσει στην Απτέρα  των Χανίων και στο θέατρο "Αλκμήνη" κάτω από την Ακρόπολη τον περασμένο μήνα".


* Την εκδήλωση διοργάνωσαν τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά σε συνεργασία με το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας. Επίσης, ο συνθέτης Στάθης Γυφτάκης παρουσίασε την εκπληκτική μουσική σύνθεσή του πάνω σε ποιήματα της Σοφίας Φίλντιση που απέσπασαν το 1ο Κρατικό Βραβείο Ποίησης για Παιδιά.