Ο χρόνος ολοκληρώνεται σε ένα περίεργο πολιτικό περιβάλλον. Βρισκόμαστε μερικές εβδομάδες πριν από τις εκλογές αλλά με ανοικτά πολλά μέτωπα και σε όλα τα επίπεδα. Τα οικονομικά προβλήματα πιέζουν τους πολίτες, με τη μεσαία τάξη, που κρίνει πάντα την εκλογική μάχη, να βρίσκεται σε οικονομική πίεση, και το σημαντικότερο, να μην βλέπει προοπτική ανάκαμψης. Ο ήπιος μέχρι τώρα χειμώνας αλλά και η συγκράτηση στις τιμές των καυσίμων μειώνουν την πίεση στο ενεργειακό κομμάτι αλλά η αύξηση στις τιμές των τροφίμων πλήττει δραστικά το εισόδημα.
Η επιδότηση στα τρόφιμα, που ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση, δείχνει αγωνία συγκράτησης της δυσαρέσκειας, ειδικά στην καρδιά της προεκλογικής περιόδου. Η έναρξη καταβολής του επιδόματος τον Φεβρουάριο, και για τους επόμενους 6 μήνες, προσδιορίζει και τον χρόνο των εκλογών. Σε κάθε όμως περίπτωση η πολιτική των επιδοτήσεων, των “καλαθιών” και των βοηθημάτων δείχνει το τεράστιο πρόβλημα στην οικονομία, στον σκληρό πυρήνα της, στην καθημερινότητα του πολίτη.
Η οικονομία καθορίζει πάντα το εκλογικό αποτέλεσμα, και ένας πολίτης που μετράει τα ευρώ για να ψωνίσει τρόφιμα είναι πολύ πιθανό να συμπεριφερθεί τιμωρητικά και “αλλοπρόσαλλα” μπροστά στην κάλπη. Πολύ δε περισσότερο σε εκλογές που γίνονται με απλή αναλογική και είναι βέβαιο ότι δεν μπορούν να δώσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Πόσοι θα θελήσουν να στείλουν μήνυμα; Πόσοι θα απέχουν; Τι θα προκύψει τελικά και πώς αυτό θα επηρεάσει σχεδιασμούς κομμάτων και προσώπων; Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να καταγράφουν σήμερα συγκεκριμένες πολιτικές ισορροπίες αλλά την ώρα που θα στηθεί ο καθένας μπροστά στην κάλπη, έχοντας συσσωρεύσει προβλήματα και θυμό, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την εκλογική του συμπεριφορά.
Ο θυμός οδηγεί σε ακραίες επιλογές και αυτό δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει ιστορικά. Στη χώρα μας ειδικότερα έχουμε πικρή εμπειρία από εκλογικές επιλογές με βάση το θυμό. Ο φόβος επανάληψης του ίδιου έργου δεν είναι αβάσιμος, το αντίθετο. Όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές μαζεύονται περισσότερα σύννεφα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ακραία πολιτική πόλωση σε συνδυασμό με διάφορες απαράδεκτες συμπεριφορές στο επίπεδο της δημοκρατίας, με παρακολουθήσεις και πρακτοριλίκια, με τη διαφθορά από Πάτσηδες και Καϊλήδες και τις ύποπτες αργομισθίες, τύπου Αβραμόπουλου, φουντώνουν τον θυμό και ενισχύουν την ακραία ψήφο.
Κάποιοι θεωρούν ότι το ακραίο που φιλοτεχνείται ως “αντισυστημικό ενδεχομένως να φέρει κάτι καλύτερο στην κοινωνία και τους πολίτες. Τα πράγματα δεν είναι βέβαια έτσι. Υπάρχει η εμπειρία των τελευταίων χρόνων, όπου αποδείχτηκε ότι το -και καλά- αντισυμβατικό, με τα χρωματιστά πουκάμισα και τους λεκτικούς βερμπαλισμούς, δεν εγγυάται καλύτερα αλλά χειρότερα αποτελέσματα για τους πολίτες και τη χώρα. Ειδικά σε μια φάση παγκόσμιων ανακατατάξεων, με υπαρκτούς εθνικούς κινδύνους στην πόρτα μας, οι εξυπνάδες και οι πειραματισμοί μόνο καλύτερο μέλλον δεν προδιαγράφουν.
Σε τοπικό επίπεδο, η καλή τιμή του ελαιολάδου, που έρχεται σε συνέχεια μιας ικανοποιητικής τουριστικής περιόδου, δημιουργεί ένα χαλαρότερο πολιτικό περιβάλλον. Η ακρίβεια πλήττει και εδώ τους πολίτες αλλά η αύξηση εισοδημάτων ισορροπεί την κατάσταση. Δεν αποτελούμε βεβαίως νησίδα στο γενικότερο περιβάλλον αλλά η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί βοηθά στη συντήρηση των υπαρχουσών πολιτικών δυναμικών. Η πολιτική τοξικότητα όμως και εδώ είναι κυρίαρχη με ό,τι αυτό συνεπάγεται στις πολιτικές επιλογές πάνω από την κάλπη.
Ο χρόνος κλείνει σε περιβάλλον πολιτικής αβεβαιότητας. Όποιος θεωρεί ότι υπάρχει μπροστά μας μια ευθύγραμμη πορεία, φοβούμαστε ότι θα διαψευστεί. Οι επόμενοι μήνες θα κρίνουν πολλά για την πορεία της χώρας. Οι πολίτες με τις επιλογές τους θα καθορίσουν το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα και σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η χώρα. Οι πολίτες δεν είναι άμοιροι ευθυνών, με τη ψήφο τους επιλέγουν τα πρόσωπα και τα κόμματα.
Τα λαμπερά πρόσωπα που υπερψηφίζονται γιατί “γράφουν στην κάμερα” δεν προέκυψαν από το πουθενά. Ψηφίστηκαν από πολίτες που θαμπώθηκαν από την ωραία συσκευασία. Η επιβράβευση στην κάλπη υποσχέσεων καταφανώς ψεύτικων, στη λογική “και τα μισά να κάνουν καλά θα είμαστε”, έχει αποδειχτεί αφελής. Η τιμωρία των πολιτικών με ψήφιση μαχαιροβγαλτών, περιθωριακών και κάθε είδους τυχοδιωκτών είναι η καλύτερη και η συντομότερη συνταγή καταστροφής. Οι εορταστικές ημέρες αποτελούν ευκαιρία για χαλάρωση αλλά και στοχασμό. Η νέα χρονιά έχει ευκαιρίες και κινδύνους. Μένει να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες και να αποφύγουμε τους κινδύνους. Καλές γιορτές. Χρόνια πολλά σε όλους.
panagopg@gmail.com
