Τρίτη, 24 Ιανουαρίου 2023 08:45

Δημήτρης Στρατούλης στην “Ε”: “Η ‘πρώτη φορά Αριστερά’ ήταν μία ξεχωριστή ευκαιρία που χάθηκε”

Δημήτρης Στρατούλης στην “Ε”:  “Η ‘πρώτη φορά Αριστερά’ ήταν μία ξεχωριστή ευκαιρία που χάθηκε”

 

“Η ‘πρώτη φορά Αριστερά’ ήταν μία ξεχωριστή ευκαιρία και ελπίδα που χάθηκε. Η υπογραφή και εφαρμογή του 3ου μνημονίου από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν επιστροφή του στο ρεαλισμό, αλλά καταστροφική πολιτικά και κοινωνικά συνθηκολόγησή του με τους πολιτικούς και ιδεολογικούς αντιπάλους του”: Αυτό εκτιμά ο Δημήτρης Στρατούλης, γραμματέας της Λαϊκής Ενότητας - Ανυπότακτης Αριστεράς και πρώην υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης  σε συνέντευξή του στην “Ε”, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του “8 μήνες που συντάραξαν την Ελλάδα Ιανουάριος - Αύγουστος 2015” αύριο Τετάρτη 25 Ιανουαρίου, στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας.

Αναφέρει ότι η Λαϊκή Ενότητα - Ανυπότακτη Αριστερά θα συμμετάσχει στις ερχόμενες βουλευτικές εκλογές και παρατηρεί πως “η εκλογική συνεργασία της (αντιμνημονιακής) Αριστεράς στη χώρα μας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ισχυρό αγωνιστικό αντιπολιτευτικό πόλο, που να είναι στήριγμα για το λαό στις σημερινές δύσκολες συνθήκες”.

 

Οι “8 μήνες που συντάραξαν την Ελλάδα Ιανουάριος - Αύγουστος 2015” ήταν μια ανάγκη από την πλευρά σας να γίνουν γνωστά γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία της χώρας μας;

“Αναφέρομαι στα συγκλονιστικά γεγονότα του πρώτου 8μηνου 2015, όπως τα βίωσα από θέσεις κορυφαίας πολιτικής και κυβερνητικής ευθύνης. Τα παρουσιάζω, μέσα στο πλαίσιο των τότε εγχώριων και διεθνών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, από τη σκοπιά των «νικημένων», δηλαδή της Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ και όσων το καλοκαίρι του 2015 είπαν ΟΧΙ στο 3ο μνημόνιο. Καταγράφω την έντονη πολιτική, ιδεολογική, προγραμματική διαπάλη στον ΣΥΡΙΖΑ, εκτιμώντας ότι οι εσωκομματικές διεργασίες και οι αποφάσεις της ηγετικής ομάδας του έπαιξαν καθοριστικό ρόλο, γιατί, εάν αυτή δεν συνθηκολογούσε ή εάν οι ασυμβίβαστες δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ πλειοψηφούσαν σε αυτόν, οι εξελίξεις θα ήταν διαφορετικές. Επιδιώκω να προκαλέσω γόνιμο προβληματισμό, για το πώς και εάν τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε αλλιώς, αλλά και πώς οι σύγχρονες προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν. Θέλω να συμβάλλω, ώστε η νεολαία να μπορεί να ερμηνεύσει το παρελθόν, να κατανοήσει το παρόν και να δράσει αποτελεσματικά για να αλλάξει το μέλλον. Γράφω μια ιστορία από τα κάτω, για τις πραγματικές κινητήριες δυνάμεις της ιστορίας, δηλαδή για τις τότε λαϊκές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα και διεθνώς. Αποδεικνύω με 48 ερωτήσεις - απαντήσεις ότι, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, ένας άλλος δρόμος ήταν εφικτός”.

 

Η “πρώτη φορά Αριστερά” ήταν μια ξεχωριστή ελπίδα που χάθηκε για την χώρα ή μια αυταπάτη της Αριστεράς που προσγειώθηκε απότομα, όπως λένε οι επικριτές της;

“Ήταν μία ξεχωριστή ευκαιρία και ελπίδα που χάθηκε. Η υπογραφή και εφαρμογή του 3ου μνημονίου από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν επιστροφή του στο ρεαλισμό, αλλά καταστροφική πολιτικά και κοινωνικά συνθηκολόγησή του με τους πολιτικούς και ιδεολογικούς αντιπάλους του. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε την πολιτική αξιοπιστία του ως δύναμη της Αριστεράς, διασπάστηκε, μεταλλάχτηκε και ενσωματώθηκε πλήρως στη λογική του συστήματος. Στο λαό - ιδιαίτερα, στη νεολαία  - επικράτησε κλίμα βαθιάς απογοήτευσης και πολιτικής αποστράτευσης. Η κοινωνία συντηρητικοποιήθηκε. Η ΝΔ ανέκτησε την πολιτική ηγεμονία και επανήλθε στη διακυβέρνηση της χώρας τον Ιούλιο του 2019. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, υιοθετώντας το επιχείρημα των συστημικών πολιτικών δυνάμεων ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στο νεοφιλελευθερισμό, αποδυνάμωσε τα κοινωνικά κινήματα αντίστασης στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και στη λιτότητα και ακύρωσε την ελπίδα της αλλαγής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ακόμα και αριστερές δυνάμεις (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) που δε συμμετείχαν στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ή και δυνάμεις που αποχώρησαν από το ΣΥΡΙΖΑ (Λαϊκή Ενότητα και άλλες) πλήρωσαν και πληρώνουν πολιτικά και εκλογικά τις μνημονιακές αντικοινωνικές πολιτικές που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προωθούσε το 2015-2019 στο όνομα δήθεν της Αριστεράς, συκοφαντώντας έτσι όλες τις δυνάμεις της”.

 

Το όχι του δημοψηφίσματος στις 5 Ιουλίου 2015 έδινε το δικαίωμα στον Αλέξη Τσίπρα να θέσει τη χώρα εκτός Ευρωζώνης; Μήπως δεν είχαν αξιολογηθεί σωστά οι αντιδράσεις της σκληρής ηγετικής ομάδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η συμφωνία για το 3ο μνημόνιο ήταν μονόδρομος;

“Ανεξάρτητα από το τι σκεφτόταν όποιος ψήφισε ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, η αλήθεια ήταν ότι η δημοψηφισματική απόρριψη της πρότασης Γιούνκερ, εάν η κυβέρνηση σεβόταν τη λαϊκή βούληση, σήμαινε ρήξη με τους δανειστές, με σοβαρό ενδεχόμενο την έξοδο από την ευρωζώνη. Η κυβέρνηση, όμως, ακύρωσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και, τελικά, αποδέχθηκε μια επαχθέστερη μνημονιακή συμφωνία από την πρόταση Γιούνκερ, την οποία ο ελληνικός λαός δημοψηφισματικά απέρριψε. Το επιχείρημα της τότε κυβέρνησης ότι δεν είχε λαϊκή εντολή για έξοδο της χώρας από το ευρώ, δεν δικαιολογεί την υπογραφή του 3ου μνημονίου, γιατί δεν είχε, επίσης, λαϊκή εντολή να συνεχίσει τα μνημόνια, αλλά να τα καταργήσει.

Η ΕΕ και το ΔΝΤ ως δανειστές, χρησιμοποίησαν σε βάρος της ελληνικής κυβέρνησης εκβιαστικές και βάναυσες πρακτικές, για να την εμποδίσουν να ακυρώσει τα μνημόνια της λιτότητας. Η ελληνική κυβέρνηση και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ διέθεταν, όμως, πολιτικά και οικονομικά εργαλεία άμυνας και προώθησης μιας φιλολαϊκής διεξόδου, που δεν τα αξιοποίησαν. Η τότε κυβέρνηση και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να είχαν επεξεργαστεί τα μέσα προώθησης των προεκλογικών δεσμεύσεών της στον ελληνικό λαό και να είχαν προσδιορίσει ένα «σχέδιο Α» κι ένα «σχέδιο Β» (αναστολή αποπληρωμής του δημόσιου χρέους, λογιστικός έλεγχός του, σύγκρουση και ενδεχόμενη ρήξη με την Ευρωζώνη και άλλα). Το «σχέδιο Α» θα ήταν το πρώτο που θα επιχειρούσαν να εφαρμόσουν και, εάν οι δανειστές εμπόδιζαν την εφαρμογή του, το «σχέδιο Β» θα ήταν η λύση έκτακτης ανάγκης. Δυστυχώς, είχαν ως πολιτική επιλογή τη μη προετοιμασία και εφαρμογή ενός «σχεδίου Β». Αγκιστρώθηκαν σε ένα «σχέδιο A», που, τελικά, ούτε αυτό εφάρμοσαν. Δεν χρησιμοποίησαν ποτέ έναντι των δανειστών ως αποτελεσματικά διαπραγματευτικά εργαλεία, που θα έθεταν σε διακινδύνευση θεμελιώδη συμφέροντά τους - και ενδεχομένως να τους οδηγούσαν σε υποχώρηση -, ούτε τη διακοπή αποπληρωμής και τη διαγραφή του δημόσιου χρέους ούτε ως σοβαρό ενδεχόμενο την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη”.

 

Στον ΣΥΡΙΖΑ που κέρδισε τις εκλογές τον Ιανουάριο του 2015, υπήρχαν τελικά δύο κόμματα, δύο ξένοι στον ίδιο χώρο;

“Δεν θα το έλεγα έτσι. Η Αριστερή Πλατφόρμα διαφωνούσε ριζικά με τον Αλ. Τσίπρα και την περί αυτόν ηγετική ομάδα στο να θέτουν ως όριο στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ. Όμως, υπήρχε κοινή συμφωνία και συλλογική δέσμευσή μας, ότι έπρεπε να καταργηθούν τα μνημόνια. Και ότι δεν έπρεπε να τίθεται το ευρώ πάνω από την κατάργηση των μνημονίων. Η συνεδριακή θέση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν «Όχι με κάθε θυσία στο ευρώ», δηλαδή, όχι με μνημόνιο μέσα στο ευρώ. Η Αριστερή Πλατφόρμα αγωνιζόταν σε όλα τα κυβερνητικά, κοινοβουλευτικά και κομματικά επίπεδα, ώστε, με βάση τις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβερνητική επιλογή να ήταν ΟΧΙ σε νέο μνημόνιο. Εξαρχής διαφώνησε δημόσια με καθοριστικές επιλογές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (συμφωνία-γέφυρα της 20ης Φεβρουαρίου 2015, πληρωμή δόσεων σε ΔΝΤ, υπογραφή προαπαιτουμένων και του 3ου μνημονίου κλπ). Προσπάθησε να στρέψει την κυβέρνηση στην κατεύθυνση της εφαρμογής του προγράμματός της και κατάργησης των μνημονίων. Όταν αυτό δεν το κατάφερε, ψήφισε ΟΧΙ στο 3ο μνημόνιο και αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ”.

 

Τι έφταιξε και η “Αριστερή Πλατφόρμα”, η Λαϊκή Ενότητα χάθηκε από τον πολιτικό χάρτη της χώρας;

“Η ΛΑΕ ηττήθηκε εκλογικά, αλλά δεν χάθηκε. Συγκροτήθηκε μόλις προκηρύχθηκαν οι εκλογές για 20/9/2015, έχοντας απέναντί της όλες τις δυνάμεις του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου. Δεν πρόλαβε να γίνει πολιτικά αναγνωρίσιμη και να προβάλει επαρκώς την εναλλακτική πρότασή της. Συκοφαντήθηκε ως «κόμμα της δραχμής», χωρίς να μπορέσει να το αντικρούσει. Ευρύτερα λαϊκά στρώματα δεν είχαν αντιληφθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μεταλλάχθηκε πολιτικά. Ένα μεγάλο μέρος όσων ψήφισαν ΟΧΙ στο δημοψήφισμα μετά την ταπεινωτική συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ πείστηκαν ότι δεν υπήρχε εναλλακτική λύση και ακολούθησαν τη λογική του μικρότερου κακού.

Η ΛΑΕ, παρότι ηττήθηκε στις βουλευτικές εκλογές του 2015 και 2019, άφησε ως αγωνιστική παρακαταθήκη το παράδειγμα του ασυμβίβαστου αγώνα και την ελπίδα ανατροπής. Το πρόσφατο προσκλητήριό της για αναγέννηση, ανασυγκρότηση, ανανέωση και διεύρυνσή της βρήκε μεγάλη ανταπόκριση. Στην επανιδρυτική πανελλαδική συνδιάσκεψή της συμμετείχαν 600 αντιπρόσωποι, που το 65% ήταν νέοι/ες κάτω από 35 ετών. Σε αυτή μετονομάστηκε σε Λαϊκή Ενότητα - Ανυπότακτη Αριστερά, εγκρίθηκαν ομόφωνα η πολιτική απόφασή και οι προγραμματικές θέσεις της και αναδειχτήκαν τα συλλογικά πολιτικά όργανά της και οι δύο συνγραμματείς της”.

 

Τι λέτε για τη σημερινή πολιτική κατάσταση της χώρας; Είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μία από τις χειρότερες της χώρας; Υπάρχει ελπίδα για προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας στις ερχόμενες εκλογές;

“Ναι, είναι από τις χειρότερες κυβερνήσεις. Σήμερα, τα λαϊκά στρώματα κινδυνεύουν από το κρύο και την πείνα, λόγω εκτόξευσης της ακρίβειας και της ενεργειακής φτώχειας. Η κυβέρνηση, εφαρμόζει μια πολιτική μη ουσιαστικής ανακούφισης και στήριξής τους, με επιδοτήσεις ελεημοσύνης όπως τα διάφορα «pass» και τα επιδόματα - ψίχουλα, καταδικάζοντάς τα στη φτώχεια, για να συντηρήσει την κερδοφορία των μεγαλοεπιχειρηματιών και των ομίλων της ενέργειας. Η πολιτική αυτή είναι καταστροφική για το λαό και τη νεολαία και δεν δίνει ελπιδοφόρα διέξοδο στην κοινωνία και την οικονομία. Επομένως, η ΝΔ πρέπει να αποδοκιμαστεί εκλογικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε μπορεί, ούτε θέλει να αμφισβητήσει αυτή την πολιτική και να αναπτυχθεί ένα ρεύμα ανατροπής της ΝΔ και των πολιτικών της με κοινωνικούς αγώνες. Όταν ήταν στην κυβέρνηση, είχε ψηφίσει πολλούς μνημονιακούς αντιλαϊκούς νόμους, που η κυβέρνηση Μητσοτάκη εφαρμόζει απαρέγκλιτα σήμερα. Εξακολουθεί να υποστηρίζει τις μνημονιακές πολιτικές, χωρίς να προβάλλει μία πραγματικά εναλλακτική πολιτική. Γι’ αυτό η ψήφος στη λογική του μικρότερου κακού επικυρώνει τη συνέχιση της λιτότητας και των εφαρμοζόμενων αντιλαϊκών πολιτικών.

Το ΠΑΣΟΚ είναι συνυπεύθυνο για όλη τη μνημονιακή πολιτική, αποδέχεται ουσιαστικά την πολιτική της ΝΔ, δεν προβάλλει καμία εναλλακτική αντιμετώπισης των λαϊκών προβλημάτων. Το πολιτικό κενό που υπάρχει θα μπορούσε και θα έπρεπε να καλυφτεί από τις δυνάμεις της αντιμνημονιακής Αριστεράς, εάν αυτές έβρισκαν τον τρόπο να συνεργαστούν στους κοινωνικούς αγώνες αλλά και στις εκλογές, με βάση ένα κοινό φιλολαϊκό πρόγραμμα”.

 

7) Στις ερχόμενες εκλογές η Λαϊκή Ενότητα θα έχει συμμετοχή με κάποιο τρόπο; Υπάρχει περίπτωση συνεργασίας με το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη;

“Η Λαϊκή Ενότητα - Ανυπότακτη Αριστερά θα συμμετάσχει στις ερχόμενες βουλευτικές εκλογές και εργάζεται, ώστε οι δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής Ριζοσπαστικής Αριστεράς να βρουν ένα κοινό βηματισμό και να απευθυνθούν για συνεργασία στους λαϊκούς αγώνες, αλλά και στις εκλογές, και στις δυνάμεις της αντιμνημονιακής κοινοβουλευτικής Αριστεράς (ΚΚΕ, ΜΕΡΑ25), στη βάση ενός κοινού προγράμματος για τα άμεσα προβλήματα του λαού, διατηρώντας η κάθε μία πολιτική δύναμη την οργανωτική, πολιτική και ιδεολογική αυτοτέλειά της. Υπάρχουν θετικά παραδείγματα συγκρότησης αριστερών εκλογικών συνεργασιών στη Γαλλία και στη Λατινική Αμερική, που είχαν πολύ καλά εκλογικά αποτελέσματα. Υπάρχει το αρνητικό παράδειγμα της Ιταλίας, όπου οι αριστερές δυνάμεις κατέβησαν στις εκλογές πολυδιασπασμένες και όχι μόνο ηττήθηκαν, αλλά και αναδείχθηκε εκεί ακροδεξιά κυβέρνηση. Μία τέτοια εκλογική συνεργασία της Αριστεράς στη χώρα μας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ισχυρό αγωνιστικό αντιπολιτευτικό πόλο, που να είναι στήριγμα για το λαό στις σημερινές δύσκολες συνθήκες. Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για μία τέτοια εκλογική συνεργασία με όλες χωρίς αποκλεισμούς τις αριστερές δυνάμεις ή τουλάχιστον με όσες από αυτές ανταποκριθούν σε αυτό το ενωτικό κάλεσμα”.