Αναφέρθηκε ακόμα στη δημιουργία αρχαιολογικών - περιβαλλοντικών θεματικών πάρκων, τα οποία θα βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα και στο αντίστοιχο της Νότιας Πελοποννήσου, το οποίο θα συνδέει Αρχαία Μεσσήνη - Μεγαλόπολη και Σπάρτη με βάση έναν δικό τους… μύθο που θα γοητεύει τους επισκέπτες. Την ημερίδα που ξεκίνησε στις 12 το μεσημέρι διοργάνωσαν το Σωματείο "Διάζωμα" και το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου, στο αμφιθέατρο "Ν. Πολίτης". Παρουσιάστηκε αναλυτικά η δράση της Κίνησης Πολιτών «Διάζωμα» (www.diazoma.gr) και της Εταιρείας Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα (www.eellak.gr), καθώς και μέθοδοι ανάδειξης της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς στις ανοιχτές πλατφόρμες Βικιπαίδεια (https://el.wikipedia.org) και Open Street Map (www.openstreetmap.org).
Αρχικά χαιρετισμούς απηύθυναν εκπρόσωποι φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο Νικόλαος Ζαχαριάς αναπληρωτής καθηγητής - πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών και η Ελένη Ζυμή επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος.
Το θέμα της ομιλίας του κ. Μπένου ήταν «Σύγχρονες μορφές διαχείρισης των μνημείων». Ο κ. Μπένος μίλησε για τα αποτελέσματα της συνέργειας του "Διαζώματος" και του υπουργείου Πολιτισμού και στη συνέχεια ανέλυσε τα 5 στάδια των εργασιών παρέμβασης που γίνονται σε κάθε ένα αρχαιολογικό μνημείο. Αυτά είναι: γεωφυσικές έρευνες, απαλλοτριώσεις, ανασκαφές, μελέτη αποκατάστασης, εργασίες αποκατάστασης. Είπε στη συνέχεια πως το "Διάζωμα" ανέλαβε να ωριμάσει και να "διανύσει" κάποια πολύ σημαντικά έργα. Πριν γίνει αυτό, είχε βρει 3 νέες πύλες χρηματοδότησης (εκτός από τους εθνικούς πόρους, οι οποίοι ειδικά μετά την κρίση, ήταν πολύ δύσκολο να "ανοίξουν"). Πρώτον, το "Διάζωμα" προσέγγισε το θέμα των μεγάλων χορηγιών. Για παράδειγμα στις εργασίες της Αρχαίας Μεσσήνης συνέβαλε το Ιδρυμα Νιάρχου, με την καθοδήγηση του καθηγητή Π. Θέμελη, έργο το οποίο εγκαινιάστηκε πριν 2 χρόνια. Η δεύτερη πύλη χρηματοδότησης ήταν οι πόλεις (δήμοι) και οι περιφέρειες. Εξήγησε πως μέχρι τώρα έχουν υπογραφεί 50 προγραμματικές συμβάσεις. Η τρίτη, ήταν το crowd funding, οι "κουμπαράδες" που έκανε γνωστούς ο Ομπάμα στην προεκλογική εκστρατεία του, στους οποίους μαζεύονται χρήματα "λίγα από πολλούς" και όχι "πολλά από λίγους". Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το crowd funding έγινε από το "Διάζωμα". Εχουν ανοίξει ειδικοί λογαριασμοί για κάθε θέατρο και το "Διάζωμα" προχωρά έτσι τις μελέτες.
Οι παραπάνω συντονισμένες προσπάθειες είχαν ως αποτέλεσμα να υποπενταπλασιαστεί ο χρόνος και το κόστος των εργασιών για κάθε θέατρο. Το Αρχαίο Θέατρο των Δελφών είχε "κολλήσει" για 20 χρόνια και όταν το "ανέλαβε" το "Διάζωμα" η δουλειά που έπρεπε να γίνει ολοκληρώθηκε σε 9 μήνες!
Ο κ. Μπένος έδειξε στη συνέχεια μια ειδική "κάρτα" στην οθόνη, η οποία έχει τίτλο "Με μια ματιά". Το πρόγραμμα αυτό δείχνει ανά πάσα στιγμή τα 50 περίπου αρχαία θέατρα της Ελλάδας και σε ποια φάση βρίσκονται, όσον αφορά τις εργασίες τους. Τα περισσότερα είναι πολύ κοντά στην ολοκλήρωση της 4ης φάσης, ενώ άλλα είναι ήδη στην αποκατάσταση. Χαρακτηριστικά ανέφερε το παράδειγμα πως το κράτος "έσωσε" 15 θέατρα τα νεότερα χρόνια, ενώ από όταν ανέλαβε το "Διάζωμα" έκανε την ίδια δουλειά σε σχεδόν διπλάσια.
Στον 2ο κύκλο της παρουσίασης ο Στ. Μπένος μίλησε για το ρόλο των μνημείων στην αειφορία και τη βιωσιμότητα τους. Η ομάδα των εθελοντών από το "Διάζωμα" είναι σε συστηματική διαβούλευση με τους αρμόδιους από την Ευρώπη και είπε πως οι Ευρωπαίοι θα είναι πολύ σκληροί -με την καλή έννοια όμως- απέναντί μας. Θέλουν να αποκατασταθεί μια μεγάλη στρέβλωση που είχε γίνει στο παρελθόν. "Το ελληνικό πολιτικό σύστημα ταύτιζε τις υποδομές με την ανάπτυξη. Για να έρθει όμως η καλή συνθήκη, πρέπει οι υποδομές να συνδεθούν με τη ζωή. Αυτό ακριβώς ήταν και το μεγάλο πρόβλημα των ολυμπιακών έργων. Δεν συνδέθηκαν ποτέ με την παραγωγική εργασία. Εχουμε καταπληκτικές υποδομές, που βυθίζονται στη μοναξιά τους. Πάσχουμε από έναν σύγχρονο "αβδηριτισμό" (οι Αβδηρίτες είχαν μια πανέμορφη κρήνη η οποία όμως δεν είχε νερό). Ετσι και τα θέατρά μας δεν έχουν το "νεράκι" τους, τη θαλπωρή από εμάς. Οι Ευρωπαίοι για να δώσουν το ΕΣΠΑ θέλουν καθολικές συνέργειες και από την κοινωνία των πολιτών και από την πλευρά της επιχειρηματικότητας" τόνισε.
Αλλα σημαντικά στρατηγικά σημεία της προσπάθειας του "Διαζώματος" είναι τα εξής: 1) Ολοκληρωμένες εδαφικές - χωρικές επενδύσεις. 2) Προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης. Η πρόταση του "Διαζώματος" εδώ και 2 χρόνια έχει αναπτυχθεί στους εξής άξονες: στις πολιτιστικές διαδρομές (πρόγραμμα για το οποίο έχει αρχίσει η διαβούλευση) και στα αρχαιολογικά πάρκα. Στο σημείο αυτό ανέφερε το παράδειγμα της περιοχής της Ηπείρου. Κάθε πάρκο θα έχει ένα θεματικό άξονα, ο οποίος θα βασίζεται στην ταυτότητα της περιοχής. Οι ιδέες αυτές θα υλοποιούνται με τη συνεργασία φορέων της περιοχής, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των πανεπιστημίων.
Ετσι, ο τ. δήμαρχος Καλαμάτας έφτασε στην πρόταση που αφορά τη Νότια Πελοπόννησο και το αρχαιολογικό πάρκο με τις 3 δωρικές πόλεις: την Αρχαία Μεσσήνη, τη Μεγαλόπολη και τη Σπάρτη, οι οποίες θα συνδεθούν με ένα μύθο. Για το πρότζεκτ πρότεινε στον κ. Ζαχαριά τη συνεργασία του ΠΑΠΕΛ. Είπε επίσης πως το "Διάζωμα" θα φέρει εις πέρας τη μελέτη του ηλεκτροφωτισμού της Μεσσήνης, με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Κανελλόπουλου. Αυτό είναι ένα μεγάλο όραμα και του καθηγητή Θέμελη, να γίνει η Αρχαία Μεσσήνη ένα μεγάλο ανοικτό μουσείο.
Στη συνέχεια έδειξε με τη βοήθεια εικόνων και άλλα σχεδιαζόμενα αρχαιολογικά πάρκα σε όλη την Ελλάδα, αναφέρθηκε στην Ολυμπία διαδρομή, η οποία "πατάει" πάνω σε αρχαία ανάλογα ευρήματα, στο παράδειγμα της νήσου Κέας.
Αλλο ένα κομμάτι της ανάλυσης του κ. Μπένου αφορούσε στο πρόγραμμα "Φύση και πολιτισμός", όπου τα πάρκα δεν θα είναι μόνον αρχαιολογικά, αλλά και περιβαλλοντικά. Το μεγαλύτερο παράδειγμα τέτοιου είδους πάρκου θα είναι η Επίδαυρος, η οποία στην αρχαιότητα ήταν το επίκεντρο της ίασης. Είχε 170 αφιδρύματα του Ασκληπιείου σε όλη τη Μεσόγειο και εκεί συνέτρεχαν οι άνθρωποι για κάθε λογής πρόβλημα. Εχουν βρεθεί συνταγές για τον καρκίνο, ενώ αναφέρθηκε πως στους καταθλιπτικούς συνέστηναν κωμωδία στο θέατρο και στους σχιζοφρενείς τραγωδία. Παρότι όλος ο κόσμος ξέρει την Επίδαυρο μόνο για το θέατρο, εκεί ήταν το σημείο που η ίαση από θεουργική, έγινε επιστημονική.
Οι επόμενες προγραμματισμένες ομιλίες ήταν: Πρόδρομος Τσιαβός νομικός, μέλος της ΕΕΛ/ΛΑΚ «Προστατεύοντας τον πολιτισμό μέσα από τη wikipedia», Ευδόκιμος Φρέγκογλου υπεύθυνος πολυμεσικών εφαρμογών του «Διαζώματος» «Ανάδειξη των μνημείων μέσα από πολυμεσικές εφαρμογές», Μαρία Σοφικίτου αρχαιολόγος του «Διαζώματος» «Τεκμηρίωση αρχαίων θεάτρων».
Γ.Σαρ.
