Δεν αποκλείεται μάλιστα, ειδικά αν σχηματιστεί κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας μετά τις εθνικές εκλογές, να έχουμε ανατρεπτικές σαρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αυτοδιοίκηση, καθώς ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εξαγγείλει ότι θα μεταβιβάσει στους δήμους την είσπραξη του σημερινού ΕΝΦΙΑ και θα σταματήσει κάθε επιπρόσθετη χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ανεξάρτητα όμως από το αν θα μεταβιβαστεί ο ΕΝΦΙΑ στους δήμους ή αν θα επικρατήσουν "ωριμότερες" σκέψεις μπροστά σε μια ενδεχόμενη εξέγερση των "γαλάζιων" δημάρχων, η υπάρχουσα κατανομή αρμοδιοτήτων και πόρων μεταξύ κεντρικής διοίκησης, περιφερειών και δήμων είναι ξεπερασμένη και δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις σύγχρονες ανάγκες. Ετσι και αλλιώς η κεντρική διοίκηση πρέπει να μεταβιβάσει περισσότερες αρμοδιότητες και πόρους σε περιφέρειες και δήμους, αφού το συγκεντρωτικό κράτος μεταξύ άλλων απέτυχε να εκσυγχρονίσει τις οικονομικές και κοινωνικές δομές.
Ποιος βαθμός αυτοδιοίκησης πρέπει να αναλάβει τις περισσότερες αρμοδιότητες; Η Περιφέρεια στο πλαίσιο μιας ομοσπονδιακής διακυβέρνησης ή οι δήμοι στο πλαίσιο ενός άκρως ανταγωνιστικού μοντέλου διαχείρισης των ιδίων και των ευρωπαϊκών πόρων; Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα κάθε άλλο παρά εύκολη είναι, ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας τις εθνικές και τοπικές ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Για παράδειγμα, η ομόσπονδη διακυβέρνηση θα βρισκόταν αντιμέτωπη από τις πρώτες μέρες της λειτουργίας της με τις οικονομικές περιφερειακές ανισότητες που θα οδηγούσαν σε περιφέρειες δύο ταχυτήτων. Στον αντίποδα, οι ισχυροί δήμοι εύκολα μπορούν να μετατραπούν σε ανεξέλεγκτα φέουδα, στα οποία μια αντιδημοκρατική πολιτική ολιγαρχία θα διασφαλίζει την παραμονή της στην εξουσία παρέχοντας επιδόματα και θεάματα στους ψηφοφόρους.
Βεβαίως υπάρχει πάντα και η δυνατότητα των δημοκρατικών θεσμών ώστε να είναι ανέφικτη η επικράτηση των λαϊκιστών και γενικά όσων πιστεύουν ότι η δημοκρατία είναι ένα απλό άθροισμα ψήφων. Εδώ δεν συζητάμε ούτε καν την ανακατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης, για συνταγματική μεταρρύθμιση που θα αποτρέψει μια πιθανή δικτατορία της πλειοψηφίας θα συζητήσουμε;
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
